Δάσος

της Ευγαγγελίας Κομπότη

Το δάσος δεν είναι μόνο δένδρα: είναι ένα σύνολο φυτών (χλωρίδα) - όπου βέβαια κυριαρχούν τα δένδρα - μαζί με τα διάφορα ζώα (πανίδα), τα οποία συνυπάρχουν με το έδαφος και το κλίμα που επικρατεί σε μια περιοχή. Όλες οι εκτάσεις που καλύπτονται από φυσική βλάστηση λέγονται δασικές, ανεξάρτητα από το αν κυριαρχούν σε αυτά δένδρα, θάμνοι ή φρύγανα .Αποτελούν ένα πολυσύνθετο σύνολο με δική του ζωή και λειτουργία, που ο-νομάζεται Δασικό Oικοσύστημα και παίζει σημαντικό ρόλο στη βιολογική ι-σορροπία της φύσης.

Το δάσος είναι ένα φυσικό αγαθό, με πολύπλευρη σημασία και ανυπολό-γιστη αξία για τη ζωή και τον άνθρωπο. Είναι ένας ανανεώσιμος φυσικός πό-ρος με τεράστιες και ανεξάντλητες δυνατότητες για την οικονομική, περιβαλ-λοντική, κοινωνική, πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου και για τη δημιουργία κα-λύτερων συνθηκών ζωής.
Και αυτό γιατί:

• Παράγει το απαραίτητο και αναντικατάστατο για τη ζωή μας οξυγόνο ενώ δεσμεύει το επικίνδυνο για τη ζωή διοξείδιο του άνθρακα.
• Μειώνει την ένταση του φωτός και επιδρά στη σύνθεσή του, δημιουρ-γώντας ένα ιδιαίτερο φωτοκλίμα.
• Αμβλύνει τις ακραίες θερμοκρασίες: μειώνει τις μεγάλες, αυξάνει τις μι-κρές και παρεμποδίζει το σχηματισμό δροσιάς και πάχνης.
• Απορροφά και εξουδετερώνει διάφορες επιβλαβείς ουσίες.
• Μειώνει την ένταση του ανέμου.
• Μειώνει τους θορύβους.
• Αυξάνει τις βροχές, μετατρέπει σε βροχή (βροχοομίχλη) την υγρασία του αέρα και υγροποιεί την ομίχλη.
• Συγκρατεί το νερό της βροχής και δεν το αφήνει να πέφτει με δύναμη στο έδαφος και να το διαβρώνει.
• Ενισχύει τα υπόγεια νερά.
• Βελτιώνει την ποιότητα του νερού, ενεργεί σαν μικροβιολογικό χημικό και φυσικό φίλτρο του νερού.
• Συγκρατεί το έδαφος και εμποδίζει τη διάβρωση.
• Εμποδίζει την εξάτμιση του εδάφους και αυξάνει την υγρασία του.
• Δεν εξαντλεί το έδαφος και βοηθά στην δημιουργία εδάφους.
• Εξασφαλίζει κατάλληλες συνθήκες για την προστασία, διατροφή και δι-ατήρηση πολλών ζωικών οργανισμών.
• Παράγει σημαντικές ποσότητες βιομάζας, μας προσφέρει διάφορα δα-σικά προϊόντα και δεσμεύει ενέργεια.
• Δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες διατήρησης διαφόρων φυτικών ειδών.

Γενικά το δάσος με τις διάφορες λειτουργίες του:

• Δημιουργεί υγιεινές συνθήκες εργασίας και διαβίωσης.
• Προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης, δημιουργίας, άθλησης, ψυχα-γωγίας.
• Εμποδίζει τη δημιουργία χειμάρρων και πλημμύρων.
• Βοηθά στη διατήρηση της βιολογικής ισορροπίας στη φύση.
• Εξασφαλίζει κατάλληλες συνθήκες διατήρησης πλούσιας χλωρίδας και πανίδας.
• Προσφέρει πολύτιμα προϊόντα (ξύλο κλπ.) για τη ζωή και την πρόο-δο.
• Συμβάλλει στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη.

Η χώρα μας διατηρούσε απέραντα και πλούσια δάση κατά τη μακρινή αρχαιότητα. Οι πολλές και συχνές όμως καταστροφές που υπέστησαν στο πέρασμα του χρόνου (όπως ληστρικές υλοτομίες, εκτεταμένες εκχερσώ-σεις, αλόγιστη υπερβόσκηση και κυρίως πυρκαγιές) είχαν σαν αποτέλεσμα τη συνεχή υποβάθμιση και περιορισμό των δασών.
Σήμερα τα δάση μας καλύπτουν έκταση 33.590.000 στρεμμάτων που ανα-λογεί στο 25,5% της συνολικής έκτασης της Χώρας.
Οι εκτάσεις που καλύπτονται με άλλες μορφές δασικής βλάστησης (θά-μνους, φρύγανα κλπ.) ανέρχονται σε 31.540.000 στρέμματα δηλαδή 23,9% της συνολικής έκτασης της χώρας. Δηλαδή το σύνολο των δασών και άλλων δασικών εκτάσεων ανέρχεται σε 65.130.000 στρέμματα, ή ποσοστό 49,4% της συνολικής έκτασης της Χώρας.
Τα δασικά δένδρα από τα οποία συγκροτούνται κυρίως τα δάση μας, είναι η δρυς, το έλατο, το πεύκο, η οξιά κ.ά. αξιόλογη είναι επίσης η παρουσία και άλλων δασικών δένδρων, όπως είναι η καστανιά, το κυπαρίσσι, το πουρνάρι, το σφενδάμι κ.ά.
Ο άνθρωπος συνδέθηκε με το δάσος από την πρώτη στιγμή της εμφά-νισής του πάνω στη γη και μάλιστα στενότατα. Το δάσος, του εξασφάλισε τροφή, στέγη, προστασία, ψυχαγωγία και εργασία. Του πρόσφερε την α-παραίτητη ξυλεία, τα καυσόξυλα και τα άλλα δασικά προϊόντα (καρπούς, ρετσίνι κ.ά.) για τη διαβίωση και την πρόοδό του.
Επίσης, το δάσος, του έδωσε τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες για κοι-νωνικές, θρησκευτικές, καλλιτεχνικές και άλλες εκδηλώσεις και απασχολή-σεις για την πνευματική, κοινωνική και πολιτιστική του άνοδο.
Στο πέρασμα των αιώνων το δάσος συνεχίζει να προσφέρει και ο άνθρω-πος βρίσκει τρόπους να αξιοποιεί πολύπλευρα την πολύτιμη αστείρευτη, φυσική πηγή ζωής, προόδου και πολιτισμού. Έτσι, το δάσος ταυτίζεται με την ίδια τη ζωή και την ιστορία του ανθρώπου πάνω στη γη.